Na bydgoskich ulicach stosujemy coraz więcej elementów poprawiających bezpieczeństwo, przede wszystkim z myślą o pieszych. W miejscach, gdzie nie ma możliwości budowy chodników lub kierowcy nie przestrzegają ograniczeń prędkości sięgamy po rozwiązania sprawdzone w wielu innych krajach.

Z myślą o niechronionych uczestnikach ruchu od kilku lat wprowadzamy coraz więcej elementów mających na celu poprawę bezpieczeństwa szczególnie pieszych i rowerzystów – tak zwanych niechronionych uczestników ruchu. Podstawą jest separacja tego rodzaju ruchu, a więc budowa wydzielonych chodników i dróg rowerowych. Równocześnie w centrum naszej uwagi znajdują się miejsca, gdzie spotykają się piesi, rowerzyści i kierowcy – między innymi przejścia dla pieszych, przejazdy dla rowerzystów i wspólne odcinki dróg, gdzie nie ma możliwości dobudowania chodników.

U nas nowość, u innych standard

Nowością na bydgoskich ulicach jest tak zwane esowanie jezdni z użyciem słupków i wysp wygrodzeniowych. Takie rozwiązanie stosujemy na ulicach, które mają przede wszystkim charakter  dróg osiedlowych i nie ma możliwości wyposażenie ich w dodatkowe chodniki. Stąd na wykorzystanie takiej organizacji ruchu zdecydowaliśmy się na ul. Pod Skarpą. Zostało ono pozytywnie zaopiniowane przez policję, a realizacja spotkała się z uznaniem Społecznego Rzecznika Pieszych. Tego typu rozwiązania są bardzo popularne w krajach Europy Zachodniej. Stosuje je coraz więcej polskich miast.

Bezpieczniej i wygodniej

W tym roku stworzyliśmy też na ul. Focha pierwszy przystanek wiedeński. Dzięki wyniesionej jezdni pasażerowie wysiadający lub wsiadający z tramwajów są nie tylko zdecydowanie bezpieczniejsi. Wiedeński peron ułatwił szczególnie osobom z niepełnosprawnościami ruchowymi korzystanie z komunikacji miejskiej. Do końca roku planujemy też ogłosić przetarg na prace związane z koncepcją kolejnych takich przystanków wzdłuż ulicy Gdańskiej.

Dla autobusów to nie przeszkoda

Od wielu lat stosujemy progi zwalniające i wyniesione skrzyżowania. Coraz częściej korzystamy jednak z tak zwanych progów wyspowych. Umożliwiają one swobodny przejazd autobusom natomiast kierowcy samochodów osobowych chcąc bezpiecznie go przejechać powinni znacznie zwolnić. Ostatnio na takie rozwiązania zdecydowaliśmy się m.in. na ulicy Bydgoskiej, Gajowej i Zamczysko.

Na znacznie większą skalę przy budowie dróg nie posiadających statusu głównych stosujemy skrzyżowania wyniesione. Pełnią one podobną rolę jak progi zwalniające. W ten sposób uspokoiliśmy ruch na kilku nowych  ulicach m.in. Sanatoryjnej, Leszczyna, Osada, Pijarów i Byszewskiej.

Doświetlone zebry

W tym roku kontynuujemy też program doświetlania przejść dla pieszych. Dodatkowe systemy lamp i opraw pozwalają kierowcom znacznie szybciej dostrzec pieszych, którzy znajdują się w strefie przejścia. Takie oświetlenie w ubiegłym roku pojawiło się w 13 lokalizacjach. W tym roku zaplanowaliśmy doświetlenie łącznie 23 kolejnych „zebr”. Więcej informacji na ten temat znajduje się TUTAJ.

Znaki jeszcze bardziej widoczne

Wdrażamy także znaki na fluoroscencyjnym podkładzie, które są jeszcze lepiej widoczne po zmroku. W ten sposób oznakujemy między innymi przejścia na ul. Chrobrego oraz na skrzyżowaniu Gajowej z Głowackiego. Więcej informacji znajduje się TUTAJ.

Standardem stały się również duże piktogramy informujące kierowców o przejściach dla pieszych, z których korzystają uczniowie szkół. Nadal wykorzystujemy też mikroprogi, czyli grubowarstwowe oznakowanie poziome informujące o zbliżaniu się do ważnych przejść, z których korzysta wielu pieszych. Takie rozwiązanie wdrożyliśmy np. na Nakielskiej.

Przed liniami przejść dla pieszych instalujemy również elementy odblaskowe wbudowane w nawierzchnię jezdni. To dodatkowa informacja dla kierowców o zbliżaniu się do miejsc, gdzie należy zachować jeszcze większą ostrożność.

Duże pieniądze na remonty

Od kilku lat zwiększyliśmy też środki na remonty chodników. W ostatnich  latach są to kwoty rzędu 2 mln złotych. Wcześniej były to kwoty kilkuset tysięcy złotych. Pozwoliły one między innymi zbudować nowe nawierzchnie na odcinkach ulic Warmińskiego, Nakielskiej, Śląskiej, Sierocej, Jasnej, 20 Stycznia, GOPR-u i Zamoyskiego.

Tylko przemyślane rozwiązania

Obecne nasze działania są starannie planowane i analizowane:

• wzorujemy się  na  krajach, gdzie dochodzi do znacznie mniejszej liczby wypadków
• każda zmiana oznacza przygotowanie projektu organizacji ruchu
• przed zmianami zlecamy pomiary i analizy ruchu drogowego
• prowadzimy dialog z organizacjami reprezentujących pieszych oraz radami bezpieczeństwa ruchu drogowego
• wszystkie projekty są opiniowane przez policję
• inwestycje poprzedzamy konsultacjami społecznymi

Konieczność separacji różnych uczestników ruchu, np. rowerzystów od samochodów sprawia, że skrzyżowania bywają nieco bardziej skomplikowane, a droga (np. dla rowerów) ma więcej zakrętów. Na drogach w celu redukcji prędkości pojawiają się dodatkowe przeszkody. Z tego względu bezpieczeństwo bywa okupione obniżeniem komfortu podróżowania, ale liczymy, że każdy dostrzeże, że poczucie bezpieczeństwa jest bezcenne.

Rozpoczęliśmy częściowe  odbiory na rozbudowanym węźle Szarych Szeregów. Nowe torowiska, rowerowe drogi i chodniki poprawią bezpieczeństwo i wygodę pasażerów. Tramwaje wzdłuż ulic Bełzy, Szpitalnej  i Wojska Polskiego kursują już od 1953 roku. Wówczas w rejonie ul. Szarych Szeregów funkcjonowały zaledwie dwa rozjazdy.

Tramwaje na górny tras po raz pierwszy wjechały 22 lipca 1953 roku. Torowiska wzdłuż ulic Bełzy, Szpitalnej i Wojska Polskiego (w kierunku pętli Kapuściska i Glinki) powstały wraz z budową linii Brda, czyli torowiska obsługującego między innymi Łęgnowo i zakłady przemysłowe ulokowane wzdłuż ul. Toruńskiej. W latach 50. XX wieku na granicy Kapuścisk i Wyżyn nie było rozległego skrzyżowania z wyspą centralną. Od ul. Toruńskiej w kierunku dawnego Zachemu biegła droga z betonowych płyt. Wzdłuż niej zbudowano dwutorowe torowisko (od skrzyżowania Toruńskiej i Spokojnej do Szpitalnej). W kierunku pętli Kapuściska prowadził już tylko jeden tor z mijankami. W miejscu dzisiejszego domu handlowego „Hermes” po obu stronach jednojezdniowej ulicy stały niewielkie zabudowania. Nie pozwoliły one wówczas na układanie dwóch torów. Po wybudowaniu linii na Kapuściska tramwaje dosłownie przejeżdżały pod oknami domów. Wjazd i wyjazd w kierunku pętli Glinki zapewniały wyłącznie dwie zwrotnice i jedna krzyżownica. Od ul. Toruńskiej po zachodniej stronie ulic Spokojnej i Bełzy torowisko biegło przez pola. Nie było wówczas w tym miejscu żadnej zabudowy mieszkaniowej.

Węzeł Szarych Szeregów nabrał kształtu zbliżonego do obecnego w latach 1974-76 . Wówczas to rozpoczęto przebudowę ul. Wojska Polskiego, która zamieniła się w dwujezdniową arterię z torowiskiem pomiędzy jezdniami. Miała ona połączyć osiedla Kapuściska, powstające Wyżyny i Wzgórze Wolności z ulicą Kujawską. Wraz z tym projektem zbudowano też linię tramwajową na odcinku od Szpitalnej do Magnuszewskiej. Dalszy odcinek w kierunku obecnego ronda Kujawskiego  w związku z planami zmiany rozstawu torowisk wykonywano już w innej technologii (szerokiego toru o prześwicie 1435 mm). Dopiero w 1984 roku ze względu na konieczność szukania tańszych rozwiązań zdecydowano się go wykonać również w szerokości 1000mmm.

Węzeł powstały w połowie lat 70. XX wieku funkcjonował w niezmienionej formie do ubiegłego roku. Wówczas rozpoczęliśmy jego rozbudowę. Wprowadziliśmy między innymi nową relację, która umożliwi tramwajom poruszanie się pomiędzy rondem Kujawskim i Glinkami. Dodatkowo przed węzłem dobudowaliśmy trzecie tory na ul. Wojska Polskiego, które pozwolą składom na szybszy przejazd przez skrzyżowanie. Tramwaje jadące na wprost oraz skręcające w ul. Bełzy będą zajmowały różne tory. Cały węzeł tworzyć będzie zespół 12 zwrotnic i 10 krzyżownic.

Zakończenie wszystkich prac planowane jest w ciągu miesiąca. Już rozpoczęliśmy odbiory częściowe. Zakładamy, że w połowie grudnia otrzymamy pozwolenie na użytkowanie umożliwiające przywrócenie ruchu tramwajowego. Docelowy układ nowych linii będzie wprowadzony po oddaniu do użytku torowiska na Kujawskiej. Stanie się on również przedmiotem konsultacji społecznych. Obecnie trwają prace nad koncepcją.

Koszt rozbudowy tramwajowego węzła to ponad  65 mln zł. Przebudowa tramwajowego węzła na Wyżynach to jeden z elementów dużego projektu zakładającego poprawę obsługi komunikacyjnej osiedli górnego tarasu Bydgoszczy (Wzgórze Wolności, Wyżyny, Kapuściska). Wcześniej zakończyły się prace przy rozbudowie pętli na Kapuściskach. W toku jest rozbudowa ul. Kujawskiej. W ramach tego pakietu zadań zakupiliśmy łącznie 21 nowoczesnych niskopodłogowych Swingów.

Zakończyły się prace związane z zaprojektowaniem buspasa na ul. Kolbego. Po uzyskaniu zezwolenia na realizację inwestycji drogowej (ZRID) wykonawca przystąpi do prac budowlanych. Dodatkowy pas dla autobusów wraz z rozbudowanym skrzyżowaniem z ulicą Grunwaldzką sprawią, że mieszkańcy Osowej Góry zdecydowanie szybciej dojadą do centrum.

 Buspas na ul. Kolbego zacznie się na skrzyżowaniu z ulicą Kormoranów i będzie prowadził aż do ul. Grunwaldzkiej. Tam płynnie połączy się z pasem dal autobusów, który powstaje w ramach rozbudowy ul. Grunwaldzkiej. Dodatkowy pas znacznie ułatwi wyjazd z Osowej Góry autobusom linii nr 61 i 71. Projekt przewiduje gruntowną przebudowę konstrukcji nawierzchni, korektę geometrii łuków poziomych, przebudowę skrzyżowań, budowę chodników i ciągów pieszo-rowerowych, miejsc parkingowych oraz zatok autobusowych.

Inwestycja jest realizowana w trybie "zaprojektuj i wybuduj". Zadanie realizuje firma Kobylarnia S.A, która w pierwszej kolejności opracowała projekt. Z końcem października na jego podstawie wystąpiliśmy o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej. Główne prace budowlane będą  realizowane w przyszłym roku.

Warto podkreślić, że sporządzenie projektu poprzedziły na etapie koncepcji konsultacje społeczne. W ich wyniku dopracowaliśmy kształt drogi serwisowej obsługującej nieruchomości oraz miejsca parkingowe położone po wschodniej stronie ulicy. Będziemy na niej stosować również elementy uspokojenia ruchu.

Poza tym zgodnie z uwagami mieszkańców wprowadziliśmy dodatkowe przejścia dla pieszych oraz dodaliśmy więcej  zjazdów indywidualnych do posesji położonych po zachodniej stronie ul. Kolbego. Nowe drogi rowerowe i chodniki będą budowane w standardach uzgodnionych ze środowiskami rowerowymi i pieszych. Na trasach rowerowych stosujemy nawierzchnie bitumiczne, a na chodnikach betonowe płyty.

Warto podkreślić, że w oparciu o środki ze Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych prowadzimy też budowę buspasa na ul. Gdańskiej. Z końcem czerwca udostępniliśmy też buspas na Wałach Jagiellońskich. W pas dla autobusów wyposażona będzie również wschodnia jezdnia rozbudowywanej ulicy Kujawskiej. Budowę buspasów przewiduje również koncepcja rozbudowy ul. Nakielskiej od wiaduktu do ronda na Łochowskiej. Obecnie na 12 bydgoskich ulicach funkcjonują już buspasy.

 Inwestycja w liczbach:

• Koszt zadania – 11 mln zł
• Długość nowego buspasa – 800m
• Szerokość – 3,5m

Wkrótce zlecimy przygotowanie koncepcji kolejnych przystanków wiedeńskich. Taką infrastrukturę zaplanujemy m.in. wzdłuż całej ulicy Gdańskiej. Dzięki wyniesionej jezdni pasażerom zdecydowanie łatwiej wsiadać do tramwaju i są bezpieczniejsi.

Pierwszy przystanek wiedeński oddaliśmy do użytku z końcem sierpnia na placu Teatralnym w kierunku ronda Jagiellonów.

Co zrobiliśmy?

Przebudowany południowy pas ruchu w kierunku ul. Jagiellońskiej w momencie zatrzymania się tramwaju pełni też funkcję wygodnego peronu. Poziom podłogi w tramwaju jest prawie taki sam jak wyniesionej jezdni. Takie rozwiązanie poprawia też bezpieczeństwo. Wymusza zredukowanie prędkości przez kierowców, którzy chcą przejechać przez obszar przystanku. Nawierzchnia przystanku wykonana została z betonu asfaltowego, natomiast rampy najazdowe z kostki kamiennej. Inwestycja pochłonęła pół miliona złotych. Jest objęta długą, 7-letnią gwarancją. Jest bardzo pozytywnie oceniana przez pasażerów oraz pozwoliła zachować dotychczasową płynność ruchu.

Jak to działa?

Podwyższony fragment ulicy nadal pozostaje jezdnią. Gdy na przystanku nie ma tramwaju, jeżdżą nią samochody. Kierowcy nie mogą jedynie w tym miejscu zmienić pasa ruchu. Pasażerowie oczekując na przyjazd tramwaju powinni przebywać na chodniku. Za linią rozgraniczającą teren przystanku i rampy stanowiącej część jezdni. Nie wolno wchodzić na jezdnię, którą jeżdżą samochody - można to zrobić dopiero wtedy, gdy na przystanek wjedzie i zatrzyma się pojazd komunikacji miejskiej. Przypominamy, że w momencie gdy tramwaj znajduje się na przystanku kierowcy mają zakaz wjazdu na wzniesienie - powinni umożliwić i wysiadanie i wsiadanie pasażerom komunikacji miejskiej. Z lewego pas ruchu ulicy Focha w kierunku ul. Jagiellońskiej mogą korzystać pojazdy nie przekraczające szerokości 2 metrów. 

 Gdzie jeszcze powstaną takie przystanki?

Teraz przygotowujemy się do zlecenia prac na nad koncepcja kolejnych przystanków tego typu. Zależy nam na tym, by powstały one w pierwszej kolejności na ulicy Gdańskiej od Jagiellońskiej do Kamiennej. W ramach prac nad koncepcją w pierwszej kolejności projektanci przeanalizują optymalną lokalizację przystanków wzdłuż tej ulicy oraz na skrzyżowaniu z ulicą Jagiellońską. Możliwa będzie również ich dyslokacja. Następnie określone zostaną parametry wszystkich przystanków oraz sposób wykonania. Będzie to podstawa do zlecenia kolejnych zadań tego typu. Na ul. Gdańskiej wzywaniem dla projektantów będzie wyjątkowo duże nasycenie terenu uzbrojeniem podziemnym oraz mniejsza szerokość pasów ruchu, niż na pl. Teatralnym.

W przypadku przebudowy istniejących linii tramwajowych jeśli torowiska będą pozostawały na jezdni o kilku pasach ruchu będziemy korzystać z doświadczeń, które sprawdziły się na placu Teatralnym. Nowe torowiska jeśli tylko to możliwe lokalizujemy poza istniejącymi jezdniami (np. linia do Fordonu, linia na Kujawskiej, linia łącząca Fordońską z Toruńską).  Więcej informacji o planach budowy nowych linii znajduje się w tekście „Rozbudujemy tramwajową sieć”. Również koncepcja rozbudowy ul. Nakielskiej zakłada lokalizowanie wzdłuż niej przystanków wiedeńskich na osiedlach Miedzyń i Prądy. Pozwolą one na bezpieczne i wygodne korzystanie z buspasów, które wytyczone zostaną na wewnętrzych pasach ruchu.